Zespół Cushinga jest chorobą dotykającą głównie psy starsze. Rasami predysponowanymi są boston terriery, jamniki, pudle miniaturowe oraz beagle.
Jest efektem przewlekłego wpływu kortyzolu (czyli hormonu stresu) na organizm psa. Fizjologicznie hormon ten produkowany jest w 2 małych gruczołach dokrewnych, położonych blisko nerek- tzw. nadnerczach. Jego poziom waha się, w zależności od stanu emocjonalnego oraz zdrowotnego psa.
Nadmiar tego hormonu może być spowodowany łagodnym guzem przysadki (ok. 80% pacjentów) lub guzami nadnerczy (ok. 20% pacjentów). Czasami lecząc psa na inne choroby (np. alergiczne lub autoimmunologiczne) możemy sami podać wysoką dawkę leków sterydowych egzogennie (z zewnątrz) i wywołać tzw. jatrogenny zespół Cushinga.
Najczęstszym objawem klinicznym, z którym zgłasza się opiekun to wzmożone pragnienie (polidypsja) oraz zmiany skórne u czworonoga. Poza tym zwierzęta cierpiące na chorobę Cushinga wykazują:
- wzmożone oddawanie moczu (poliuria),
- wzmożony apetyt (polifagia),
- szybsze męczenie się, zianie,
- powiększony obrys jamy brzusznej oraz wątroby.
Do charakterystycznych zmian skórnych należą:
- wyłysienia niezapalne,
- ścieńczenie skóry (tj. skóra w dotyku jest cieńsza, przypominająca cienki papier),
- hiperpigmentacja (tj. skóra staje się ciemniejsza),
- wolny odrost włosów (np. po wygoleniu psa do badania),
- zaskórniki
- mogą wystąpić wtórne powikłania w postaci nadmiernego namnożenia się drożdżaków Malassezia spp. lub bakterii,
- w niektórych przypadkach, szczególnie w okolicach karku pojawia się wapnica skóry,
- zapalenia kanałów słuchowych.
Rozpoznanie zespołu Cushinga opiera się na:
- wywiadzie klinicznym i historii chorobowej zwierzęcia,
- badaniach morfologicznych, biochemicznych krwi,
- testów w kierunku hiperadrenokortycyzmu, tj. LDDS, test stymulacji ACTH,
- badania moczu ogólnego + oznaczenia kortyzolu do kreatyniny,
- USG jamy brzusznej (oprócz powiększenia wątroby można też zaobserwować zwyrodnienie śluzakowate pęcherzyka żółciowego, tzw. mucocele),
- czasami wykonuje się jeszcze MRI/TK głowy przy podejrzeniu guza przysadki.
Leczenie choroby może być farmakologiczne (trilostanem) lub chirurgiczne (np. usunięcie guza nadnerczy).
Wspomagająco w leczeniu skóry sięgamy po dermokosmetyki (np. szampony keratolityczne, keratoplastyczne, z chlorheksydyną i/lub mikonazolem), DMSO (przy wapnicy skóry), w przypadku głębokich ropowic skóry po antybiotyki stosowane doustnie (najlepiej w oparciu o posiew bakteriologiczny z antybiogramem), melatoninę (celem próby przyspieszenia wzrostu włosa).
Choroba Cushinga (wtórnie do guza przysadki lub nadnercza) jest schorzeniem zazwyczaj nieuleczalnym oraz wymagającym stałych kontroli, celem doboru odpowiedniego schematu leczenia choroby pierwotnej i jej powikłań.
Powyżej boston terrier z widocznymi wyłysieniami niezapalnymi, ścieńczeniem skóry oraz powiększonym obrysem jamy brzusznej.
Powyżej pies chorujący od długiego czasu na ch. Cushinga. Widoczne wyłysienia niezapalne, hiperpigmentacja oraz powiększony obrys jamy brzusznej. Powikłaniem zespołu Cushinga może być choroba zatorowo-zakrzepowa, niestety często kończąca się zgonem zwierzęcia.
